Jakub Filipek, student biotechnologii na Politechnice Łódzkiej, został laureatem Programu BioLAB pod patronatem organizacji Fulbright na rok akademicki 2024-25. Od lipca realizuje roczny staż na The University of Chicago – 10. najlepszej uczelni na świecie według Rankingu Shanghajskiego z 2023 roku.

Odbywający się co roku program BioLAB to szansa dla około 40 studentów kierunków biologiczno-medycznych z polskich uczelni na zdobycie doświadczenia w pracy badawczo-naukowej w jednym z czterech amerykańskich ośrodków. Rekrutacja do programu jest wieloetapowa, a stypendium przyznawane jest jedynie najbardziej obiecującym kandydatom.

Jakub Filipek naukowo interesuje się badaniami nad budową białek, metodami informatycznymi analizy ich struktur oraz zastosowaniem tej wiedzy do opisu działania organizmów żywych na poziomie molekularnym. O procesie rekrutacji do programu BioLAB mówi:

,,Musiałem sporządzić wyczerpujące CV, opisać swoje dotychczasowe doświadczenia i naukowe marzenia, uzasadnić wybór najbardziej interesujących mnie projektów, a także zdobyć listy rekomendacyjne od badaczy, z którymi miałem okazję pracować. Następnie zostałem zaproszony na rozmowy rekrutacyjne z koordynatorami programu. To właśnie wywiad jest kluczowym etapem rekrutacji. Nie mogę znaleźć słów, aby opisać szok i szczęście, których doznałem, gdy przeczytałem e-maila o przyjęciu mnie na projekt na The University of Chicago – ośrodku, których wśród uczestników programu uznawany jest za najbardziej prestiżowy. Do tej pory nie słyszałem o studencie z Politechniki Łódzkiej, który w ciągu ostatnich lat pojechałby tam na staż w ramach programu BioLAB. Czuję, że to ogromne wyróżnienie. Pokazuje to, że Politechnika Łódzka jest odpowiednim miejscem, od którego odpowiednio zdeterminowani i ciekawi świata studenci mogliby rozpocząć swoją karierę naukową. W ciągu trzech miesięcy od uzyskania wyników rekrutacji, znalazłem się już po drugiej stronie oceanu – w „wietrznym mieście”, Chicago, na uczelni z przeszło 130-letnią tradycją.”

Od lipca pracuje w grupie profesora Roberta Keenana. Laboratorium to specjalizuje się w identyfikacji białek i opisie budowy ich kompleksów odpowiedzialnych za jeden z najbardziej kluczowych procesów komórkowych – translację, czyli biosyntezę, białek błonowych, ich insercję w błony komórkowe oraz za katalizę istotnych dla ich funkcjonowania modyfikacji potranslacyjnych. W ciągu ostatnich lat publikowali wyniki badań w prestiżowych czasopismach, takich jak „Nature”.

O swoich badaniach mówi:

,,Każde białko zbudowane jest z połączonych w określonej kolejności aminokwasów. Za proces ich łączenia zgodnie z instrukcjami zapisanymi w DNA odpowiedzialne są ogromne cząsteczki nazywane rybosomami. Teraz moja rola sprowadza się do identyfikacji określonych białek zaangażowanych w modyfikację nowo syntezowanych białek błonowych oraz finalnie – opisu budowy tworzonego przez nie i przez ludzkie rybosomy kompleksu z wykorzystaniem kriomikroskopii elektronowej (cryo-EM), pozwalającej obserwować złożone struktury biologiczne w skali cząsteczkowej. Od lipca uczę się nowych technik laboratoryjnych, pracy z ludzkimi liniami komórkowymi, przechodzę szkolenia z samodzielnego przygotowywania próbek na mikroskop elektronowy, ich obrazowania i analizy uzyskanych zdjęć. Badania, w których uczestniczę, pomogą zrozumieć biofizyczne podstawy istotnych procesów komórkowych, które – w przypadku występowania określonych mutacji – zawodzą i prowadzą do nieprawidłowego rozwoju organów człowieka, układów narządów  i innych ciężkich wad wrodzonych. Być może, w przyszłości możliwe będzie zapobieganie takim chorobom, właśnie dzięki wiedzy zebranej w badaniach takich jak to, w którym uczestniczę.”

Dotychczas, Jakub Filipek odbywał praktyki w Polskiej Akademii Nauk, działał w Studenckim Kole Naukowym Biotechnologów „Ferment”, został współautorem dwóch publikacji w czasopismach z listy filadelfijskiej oraz uczestniczył w konferencjach naukowych na szczeblu ogólnopolskim.

Źródło: Politechnika Łódzka