– Nauka i szkolnictwo wyższe są kluczem do rozwoju Polski – powiedziała minister nauki i szkolnictwa wyższego Lena Kolarska-Bobińska w Sejmie.
– Nam w ministerstwie będą przyświecały i przyświecają dotychczas we wszystkich naszych działaniach trzy główne idee. Po pierwsze, jakość nauki i wzrost jej międzynarodowej pozycji. Po drugie, dążenie do tego, żeby nauka była w centrum wszystkich procesów innowacyjnych, innowacyjnej gospodarki. Po trzecie, podejmujemy wiele działań na rzecz lepszego przygotowania absolwentów do wymagań rynku pracy – mówiła minister nauki.
Przedstawiła najważniejsze cele, jakie stoją przed resortem w najbliższym czasie. Zadania, które już są realizowane oraz te, które ministerstwo wkrótce rozpocznie:
1. Poprawa jakości nauki i wzrost jej międzynarodowej pozycji – najważniejsze jestdoprowadzenie do tego, żeby polscy uczeni w większym niż dotychczas zakresie korzystali z funduszy unijnych przeznaczonych na badania naukowe. W latach 2014-20 będą one rekordowo wysokie. Program „Horyzont 2020” jest największym w historii programem ramowym Unii Europejskiej dla nauki i wynosi ok. 80 mld euro.
- Aby zachęcić i zmobilizować uczelnie i uczonych do uczestnictwa Horyzoncie 2020, ministerstwo przygotowało „Pakt dla Horyzontu 2020” – dobrowolne porozumienie na rzecz wspierania tych, którzy będą sięgali po unijne granty. Do tej pory Pakt podpisało ok. 340 uczelni i jednostek naukowych. Zobowiązały się w nim do działań, które zaaktywizują naukowców. A ministerstwo zobowiązało się zadbać o wsparcie dla nich. Już został uruchomiony program „Granty na granty”, pomagający pisać dobre wnioski grantowe. Zmienia się model funkcjonowania Krajowego Punktu Kontaktowego i Regionalnych Punktów Kontaktowych, w których uczeni mogą zdobywać informacje o wszystkich unijnych funduszach na naukę. Powstaje specjalny portal-przewodnik po Horyzoncie 2020. Ministerstwo planuje też cykl regionalnych konferencji informacyjno-szkoleniowych.
- Jakość polskiej nauki ma się poprawiać także dzięki zmianom w zasadach jej finansowania. Planowana jest fundamentalna w zakresie dotacji statutowej, oparta na ocenie jakości i aktywności jednostek naukowych od stycznia 2015 r.Będziemy premiować jakość i doskonałość w nauce. Docelowo więcej pieniędzy trafi do najlepszych uczelni i instytutów prowadzących badania naukowe.
2. Działania na rzecz innowacyjności – celem ministerstwa jest to, by świat nauki i świat biznesu zintensyfikowały współpracę i nabrały do siebie zaufania. Z jednej strony polska nauka dysponuje odkryciami i wynalazkami, które naukowcy mogliby z pożytkiem dla siebie i uczelni komercjalizować, z drugiej strony – przedsiębiorcy mogliby finansować badania zmierzające do rozwiązań, które są potrzebne na rynku. Współpraca między uczelniami a przemysłem jest więc nieodzowna.
- Ministerstwo chce doprowadzić do szybkiego realizowania projektów od pomysłu do rynku.
- Pomoże tu wdrażane właśnie „uwłaszczenie naukowców” – dzięki nowym przepisom uczelnia i wynalazca będą mogli sami decydować, jak komercjalizować wynalazek, a jeśli uczelnia nie będzie zainteresowana współpracą, to naukowiec może nabyć prawa do wyników badań naukowych.
- W listopadzie zostanie podpisana umowa między Polską a Stanami Zjednoczonymi, dzięki której rozpoczniemy Polsko-Amerykański Program Innowacji.
3. Lepsze przygotowanie absolwentów do rynku pracy – kształcenie studentów powinno być nowoczesne, otwarte na zmiany, tak by młodzi ludzie zdobywali na studiach nie tylko wiedzę, ale i kompetencje oraz pierwsze doświadczenia zawodowe. Taki sposób kształcenia zwiększy ich szanse na rynku pracy.
- Nowelizacja ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, która wchodzi w życie od 1 października 2014, zwiększy szanse absolwentów na rynku pracy: ci, którzy studiować będą na kierunkach praktycznych, będą mieli obowiązkowe trzymiesięczne praktyki. Ustawa daje też możliwość prowadzenia studiów dualnych (kształcenie na uczelni i w przedsiębiorstwie), a pracodawcy będą mieli większy wpływ na programy nauczania. Wszystko to po to, by absolwenci oprócz niezbędnej wiedzy zdobywali też umiejętności i kompetencje niezbędne do pracy w nowoczesnej firmie.
- Dzięki monitoringowi losów absolwenta (opartego na danych ZUS) przyszli studenci będą mieli jasne wskazówki, jakich absolwentów których uczelni, wydziałów i kierunków poszukują pracodawcy.
- Uruchomiony Program Rozwoju Kompetencji oferuje studentom możliwość zdobycia takich kompetencji, jak np. umiejętności komunikacji, współpracy w grupie – bez nich trudno o dobrą karierę zawodową.
4. Podwyżki dla nauczycieli akademickich – na wzrost wynagrodzeń w ciągu trzech lat (2013,2014, 2015) rząd przeznacza 5,8 mld zł.
5.„Polski Erasmus dla Ukrainy” – przygotowaliśmyprogram stypendialny skierowany do studentów z Ukrainy. To 550 stypendiów dla studentów i doktorantów. Pierwsza setka studentów z rejonów dotkniętych działaniami wojennymi będzie mogła przyjechać do Polski już w tym roku. Na cały program przeznaczyliśmy prawie 11 mln zł. Istotą programu jest wspieranie budowy demokratycznych instytucji i kapitału społecznego na Ukrainie. W podobny sposób Polska korzystała z pomocy państw zachodnich w budowaniu demokracji i integracji z Unią Europejską. Nasi studenci mogli np. dzięki programowi Erasmus odbyć część studiów za granicą.
– Liczę, że młodzi ludzie, którzy przyjadą do Polski na stypendia, wrócą na Ukrainę z pomysłami na budowanie demokratycznego państwa, które będzie ważną częścią Europy – mówi minister Lena Kolarska-Bobińska.
Źródło: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego