Jakie środowisko pracy jest dla mnie optymalne?
Znalezienie odpowiedniej pracy to zadanie wymagające przyjrzenia się wielu różnym czynnikom: zdolnościom, zainteresowaniom, osobowości, systemowi wartości, przekonaniom, wcześniejszym doświadczeniom itp. Oprócz analizy tego wszystkiego, należałoby zdobyć jeszcze wiedzę na temat optymalnych warunków pracy, które pozwoliłoby naszym talentom zabłysnąć. Każdy z nas zbudowany jest trochę inaczej i w związku z tym, różne rzeczy nam w pracy służą. Nie każde środowisko będzie nam odpowiadać. Będą i takie, w których się po prostu nie odnajdziemy, bo nasza umiejętność dopasowania się ma swoje granice. Nie oznacza to od razu, że musimy zmieniać zawód. Być może coś w specyfice samego miejsca powoduje, że trudno jest nam wykonywać zadania, np. praca pod presją czasu może nas paraliżować i spowalniać, ale już zajmowanie się tym samym w spokojniejszym otoczeniu, może nie sprawiać nam problemu. Z tego powodu tak ważna jest znajomość własnego temperamentu, czyli wiedza na temat tego, jak działa nasz układ nerwowy w odpowiedzi na różne warunki otoczenia.
Czym właściwie jest temperament?
Zakłada się, że temperament jest uwarunkowany genetycznie i związany z budową układu nerwowego. Ujawnia się u dzieci tuż po urodzeniu i w miarę niezmienny pozostaje do końca życia. Opisuje min. jak szybko impulsy nerwowe przebiegają między neuronami, ile czasu potrzebuje układ nerwowy, żeby się zregenerować, albo ile stymulacji jesteśmy w stanie przyjąć w danym czasie. Możemy nad temperamentem trochę pracować, np. ucząc się technik relaksacji, ale jest to raczej sposób na lepsze radzenie sobie z jego skutkami.
Jakie są cechy temperamentu?
Zawadzki i Strelau (1997) w swoim teście Formalna Charakterystyka Zachowania – Kwestionariusz Temperamentu, w skrócie zwanym FCZ-KT, wyróżniają 6 skal i każda z nich dostarcza nam pewnych informacji na temat tego, jakich warunków potrzebujemy, żeby móc efektywnie wykorzystywać swoje umiejętności w pracy.
Np. Skala Żwawość odnosi się do tego, jakie tempo pracy jest dla nas najbardziej optymalne. Być może należymy do osób, które lubią działać szybko, są energiczne i potrzebują dynamicznego środowiska, bo w zbyt spokojnym po prostu strasznie się nudzą. Albo odwrotnie, wolimy pracować w spokoju, mieć czas na przemyślenia i nie cierpimy, kiedy ktoś nas pogania.
Z kolei skala Wytrzymałości odnosi się do tego, w jakim stopniu jesteśmy odporni na niekorzystne warunki panujące w pracy. Czy np. hałas, temperatura, duża ilość rozpraszających bodźców będzie szybko wyprowadzała nas z równowagi? Przypomnijmy sobie sytuacje, kiedy próbowaliśmy uczyć się w zatłoczonym miejscu: czy potrafiliśmy oderwać się myślami od otoczenia i skupić na zadaniu, czy może każde głośniejsze słowo wybijało nas z toku myślenia i denerwowało? W praktyce wytrzymałość na niekorzystne warunki otoczenia będzie miała duży wpływ na to, czy odnajdziemy się np. w pracy na open-space.
Wynik skali Reaktywności Emocjonalnej, czyli tego, jak łatwo nas zdenerwować i czy mamy tendencję do silnego przeżywania trudności, może dać odpowiedź na pytanie, jak poradzimy sobie w pracy obciążającej emocjonalnie, np. lekarza, pracownika HR, odpowiedzialnego za zwalnianie lub pracownika socjalnego wysłuchującego na co dzień trudnych historii. Wiąże się z tym również kolejna skala, czyli Perseweratywność. W praktyce oznacza tendencję do wielokrotnego wspominania przeszłych wydarzeń i odtwarzania ich w kółko w myślach. Jeśli trudno nam się oderwać myślami od pracy i długo przeżywamy porażki lub niepowodzenia, to może lepiej rozejrzeć się za pracą, która nie niesie ze sobą tak dużego ładunku emocjonalnego. W przeciwnym razie zwiększamy szanse na pojawienie się wypalenia zawodowego w przyszłości.
Skala Wrażliwości Sensorycznej odnosi się z kolei tego, jak czuły jest nasz układ nerwowy i jak wiele detali dostrzegamy w otoczeniu. Jeśli z natury jesteśmy spostrzegawczy, interesują nas niuanse, mamy wyczulone zmysły, to świetnie sprawdzimy się w zawodach artystycznych, w pracy z ludźmi czy w kontroli jakości. Jeśli jednak nie lubimy dzielić włosa na czworo i zagłębiać się w szczegóły, to taka praca może być dla nas zbyt męcząca. Dla tych z nas, którzy posiadają mniej czuły układ nerwowy, zadania związane np. z wyszukiwaniem błędów w kodzie, będą po prostu niemożliwe do wykonania.
Skala Aktywności powie nam więcej na temat tego, jak dużo stymulacji potrzebujemy w pracy. Czy chcemy przede wszystkim, żeby dużo się działo, żebyśmy mieli możliwość spotykania wielu ciekawych ludzi i bycia w ciągłym ruchu? Osobom aktywnym nie straszna praca przedstawiciela handlowego czy menadżera spędzającego całe dnie na zebraniach. Jeśli jednak wolimy bardziej przewidywalną pracę, nie chcemy co chwila wprowadzać zmian lub codziennie poznawać kilku nowych osób, to może lepiej rozejrzeć się za firmą, która opiera się na wypracowanych procedurach i nie wymaga od swoich pracowników tak dużej aktywności.
Każdy z nas jest inny
Jak widzicie, temperament ma ogromny wpływ na to, jak będziemy czuć się w pracy. Nie mówi wprost o tym, do jakich zawodów mamy predyspozycje. Bardziej opisuje środowisko, w którym moglibyśmy optymalnie wykorzystać swoje umiejętności. Nie ma dobrego ani złego temperamentu, choć czasem o tym zapominamy. Zdarza nam się ulegać złudzeniu, że skoro sami potrafimy coś zrobić, to inni też byliby do tego zdolni, gdyby tylko bardziej się postarali. Lub odwrotnie: zakładamy, że skoro naszemu koledze coś się udało, dla nas też nie ma rzeczy niemożliwych. Te stwierdzenia nie są prawdziwe. Każdy z nas posiada unikalny zestaw cech, które umożliwiają nam pracę w jednych warunkach, a znacznie utrudniają w innych. Na szczęście świat zawodów jest bardzo szeroki i potrzebuje wszystkich rodzajów temperamentu. Dobra znajomość siebie bardzo ułatwia podejmowanie ważnych decyzji zawodowych w przyszłości. Przyjdź do Biura Karier UŁ, wypełnij test temperamentu i dowiedz się, pod jakim kątem powinieneś wybierać firmę, żeby zwiększyć szansę na znalezienie odpowiedniej pracy dla siebie.