Liderzy biznesu dają „zielony” przykład. Zrównoważony rozwój wyzwaniem dla biznesu na kolejny rok?

Firmy są w decydującym momencie, aby zacząć działać na rzecz zrównoważonego rozwoju. Te organizacje, które działają zdecydowanie, mają szansę na stworzenie odporności i trwałej przewagi konkurencyjnej w perspektywie długoterminowej.

Dlaczego zrównoważony rozwój powinien być wpisany w strategię firm? Ten temat komentuje Izabela Różańska-Bińczyk z Katedry Zarządzania Zasobami Ludzkimi, Wydział Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego.

Zrównoważony rozwój doświadczył ostatnio ewolucyjnego skoku i stał się jednym z głównych nurtów publicznego dyskursu. Nawet w szczytowym okresie pandemii COVID-19 kryzys klimatyczny jest postrzegany jako równie ważny, z którym trzeba się uporać, a ludzie oczekują, że ostateczne ożywienie gospodarcze nie nastąpi kosztem ochrony klimatu.[i]

Z przeprowadzonego przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych sondażu wynika, że obecnie już 80 proc. Polaków uważa globalne ocieplenie za fakt naukowy, a niewiele mniej – 78 proc. – przypisuje autorstwo tego procesu człowiekowi. To już nie tylko oddolne działanie Młodzieżowego Strajku Klimatycznego i odgórne, pod postacią Nowego Zielonego Ładu, obecnej Komisji Europejskiej[ii] – to dyskusja publiczna na temat przyszłości naszej planety, podjęcia przez firmy konkretnych, bardziej odpowiedzialnych, działań mających na celu poprawę ich wyników środowiskowych. Te firmy, które podejmą zdecydowane działania na rzecz realizacji celów zrównoważonego rozwoju ONZ, zyskają najwięcej, przede wszystkim trwałą przewagę konkurencyjną. Widocznym jest, że rola organizacji biznesowych w społeczeństwie ewoluowała. Klienci, pracownicy, inwestorzy, interesariusze i społeczeństwo oczekują od organizacji biznesowych, żeby te, oprócz realizacji swoich celów, przyczyniały się do budowania lepszego, innowacyjnego świata, dbając o lepszą jakość życia społeczeństw, myśląc o ich przyszłości i biorąc odpowiedzialność za zrównoważony rozwój. Firmy powinny więc brać udział w rozwiązywaniu problemów ekologicznych, gospodarczych i społecznych.

To właśnie wydarzenia związane z pandemiąpokazały, że działalność firm w obszarze zrównoważonego rozwoju i GHRM (zielonego zarządzania zasobami ludzkimi) powinna być powszechna. Rada Unii Europejskiej podkreśla wagę walki z pandemią oraz konieczność powrotu na ścieżkę zrównoważonego wzrostu, przy uwzględnieniu m.in. transformacji ekologicznej i transformacji cyfrowej, wyciągając wnioski z obecnego kryzysu.[iii] Również przedstawiciele organizacji biznesowych podkreślają, że w perspektywie długoterminowej pandemia i wynikający z niej kryzys przyniosą korzyści dla firm rozwijających się w nurcie zrównoważonego rozwoju i GHRM.[iv]

Zrównoważony rozwój znajduje się również w centrum programów finansowych ogłoszonych przez rządy w celu ułatwienia odbudowy gospodarek. Na przykład pakiet dotyczący naprawy skutków pandemii od Komisji Europejskiej odnosi się do kluczowych tematów Europejskiego Zielonego Ładu i wzmacnia znaczną część jego strategii promujących neutralność węglową, gospodarkę o obiegu zamkniętym i zrównoważone finansowanie.[v] Daje to szansę na odbudowę gospodarki według nowych zasad z perspektywą na realne osiągniecie założeń m.in. dotyczących neutralności klimatycznej (do 2050 roku).

Oto kilka przykładów podjętych przez firmy inicjatyw na rzecz zrównoważonego rozwoju, które być może staną się inspiracją dla działalności ekologicznej kolejnych organizacji:

  • Szwedzka firma IKEA zainwestowała w 80 turbin na farmach wiatrowych. Dzięki temu ograniczono emisję CO2 aż o 450 000 ton. Farmy wiatrowe IKEA Retail w Polsce to drugie co do wielkości największe źródło energiitej firmy na świecie (pierwsze miejsce zajmuje IKEA US). Firma działająca na terenie Polski zainwestowała w OZE już ponad 250 milionów euro. Podjęła też wyzwanie w postaci rezygnacji z używania plastiku
    w swoich jednorazowych produktach oraz swoją ofertę wzbogaciła o panele słoneczne.[vi]
  • Firma Prologis opiera swoją działalność na zrównoważonych budynkach i projektach, które są przyjazne dla środowiska. Obejmuje to docieranie do dostawców i zachęcanie ich do dokonywania bardziej zrównoważonych wyborów. Z najnowszych danych wynika m.in., że 82% ich budynków ma energooszczędne oświetlenie, łączna liczba certyfikatów zrównoważonego budownictwa obejmujących powierzchnię 15,7 milionów metrów kwadratowych w 18 krajach, 212 KW łącznej mocy instalacji solarnych, 46-procentowy udział chłodnych dachów w całym zarządzanym portfolio.[vii]
  • W wybrane projekty mające na celu ochronę bioróżnorodności zaangażowały się m.in. firmy: Górażdże Cement, Grupa Veolia, Jastrzębska Spółka Węglowa czy PKN Orlen postanowiły włączyć się w ochronę pszczół poprzez zakładanie uli po kampanii informacyjnej dotyczącej znikania tych owadów[viii].
  • LEGO, największa firma produkująca klocki, zmierza w stronę bardziej ekologicznych technologii. Obecnie 2% z 3600 rodzajów klocków jest produkowanych z trzciny. Po 2030 roku zmiana ma objąć cały asortyment. Do celów środowiskowych tej firmy należy ograniczenie ilości opakowań i pozyskiwanie 100% energii odnawialnej. Dążą one również do 90-procentowego wskaźnika recyklingu.[ix]
  • Zrównoważony rozwój oznacza dla Grupy Bosch zabezpieczenie długoterminowego sukcesu firmy przy jednoczesnej ochronie środowiska dla przyszłych pokoleń. Firma dąży do tego, aby odnawialna energia była bardziej przystępna, a mobilność jeszcze bezpieczniejsza, czystsza i bardziej ekonomiczna, oraz do tworzenia produktów przyjaznych dla środowiska. Firma przeznaczyła 50% budżetu na badania i rozwój na tworzenie i wspieranie technologii chroniącej środowisko. Obejmuje to wspieranie prac uniwersytetów i innych programów badawczych ukierunkowanych na zrównoważony rozwój.[x]
  • Grupa VELUX zobowiązała się zneutralizować całą emisję CO2 od momentu powstania firmy. Jest to jeden z elementów inwestycji realizowanych w ramach strategii zrównoważonego rozwoju. Łączny jej koszt w ciągu kolejnych 20 lat wyniesie ok. 135 mln euro. Strategia zawiera wszystkie projekty zmierzające do osiągnięcia przez grupę dożywotniej neutralności węglowej. Są to m.in. przyspieszone inwestycje w efektywność energetyczną prowadzonej produkcji, zwiększenie wytwarzania energii z odnawialnych źródeł w zakładach, przejście na zakup odnawialnej energii grzewczej tam, gdzie to jest możliwe i zakup 100 procent odnawialnej energii elektrycznej do 2023 r. Strategia zrównoważonego rozwoju to również inne projekty związane z wytwarzaniem innowacyjnych i przyjaznych środowisku produktów czy odpowiedzialnego prowadzenia biznesu.[xi]

Z kolei Uniwersytet Łódzki sporządził katalog dobrych eko praktyk UŁ[xii] – dokument, który ma na celu uświadomić pracowników i studentów uczelni, że działania ekologiczne są w zasięgu każdego, a wspólna, konsekwentna ich realizacja ma wpływ na poprawę wyników środowiskowych i lepszej przyszłości dla każdego z nas.

Przedstawione wybrane przykłady wskazują, że skuteczne inicjatywy na rzecz zrównoważonego rozwoju stosują głównie firmy duże, korporacje. Badania przeprowadzone przez zespół naukowy do którego należę potwierdzają, że w rozwiązaniach w tym obszarze firmy w Polsce wzorują się na firmach działających w Europie Zachodniej. To daje przekonanie, że zielone zarządzanie zasobami ludzkimi będzie niezbędnym elementem zarządzania
w każdej firmie w niedalekiej przyszłości.[xiii]

Przedstawione przykłady korporacyjnych inicjatyw na rzecz zrównoważonego rozwoju mogą służyć jako inspiracja dla menedżerów firm do zastanowienia się, co mogą zrobić w tym obszarze. Pierwszy krok? Dostrzeżenie potrzeby przeorientowania działalności i postawienia
w centrum uwagi działań w obszarze zielonego zarządzania zasobami ludzkimi (GHRM)
i zrównoważonego rozwoju. Zrównoważony rozwój dla świadomych organizacji powinien być wpisany w nową strategię.

Izabela Różańska-Bińczyk jest doktorem nauk ekonomicznych w dyscyplinie nauk o zarządzaniu. Jest praktykiem i badaczem w obszarze zarządzania zasobami ludzkimi. Aktualny obszar jej zainteresowań badawczych to głównie: green HRM, zrównoważony rozwój oraz najnowsze trendy w zarządzaniu zasobami ludzkimi.

Należy do międzykatedralnego zespołu badawczego Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego w składzie: dr hab. Bożena Matusiak, prof. UŁ (Katedra Informatyki UŁ), dr Izabela Różańska-Bińczyk (Katedra Zarządzania Zasobami Ludzkimi UŁ) oraz dr hab. inż. Marek Matejun, prof. UŁ (Katedra Przedsiębiorczości i Polityki Przemysłowej UŁ) realizującego projekt pt. „Praktyki green HRM a wielopoziomowe zarządzanie wynikami organizacji.”

Jest też członkiem Rady Programowej Centrum Studiów Zrównoważonego Rozwoju na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego oraz opiekunem Studenckiego Koła Naukowego Personalni.

[i]Two thirds of citizens around the world agree climate change is as serious a crisis as Coronavirus, Energy&Environment, 22.04.2020, Two thirds of citizens around the world agree climate change is as serious a crisis as Coronavirus | Ipsos [dostęp 29.12.2020].

[ii] M.Janik, W awangardzie zielonej rewolucji, Rzeczpospolita, 27.11.2020 r.

[iii] J. Piszczatowska, Żadnego schodzenia z zielonej ścieżki. Mimo koronowirusa Nowy Zielony Ład pozostaje flagowym projektem UE, https://www.green-news.pl/916-zielona-sciezka-ue-koronawirus [dostęp 14.09.2020];

[iv] P. Kostro, (2020), Koronawirus sprowadził na nas zrównoważony rozwój, Wywiad z Janem Matulewiczem, https://mitsmr.pl/elektromobilnosc/zrownowazony-rozwoj/koronawirus-sprowadzil-na-nas-zrownowazony-rozwoj/, [14.09.2020].

[v]Three key business challenges to increasing sustainability, JENS HAUBENSAK, 2020, Three key business challenges to increasing sustainability – Ramboll Group [dostęp 29.12.2020].

[vi] Zrównoważony rozwój według IKEA – więcej roślin w diecie i ekologiczna energia, Świat OZE, 26.11.2020 r., Zrównoważony rozwój według IKEA – więcej roślin w diecie i ekologiczna energia – ŚwiatOZE.pl (swiatoze.pl); Sustainability – caring for people and the planet, Creating a positive impact through sustainability (ikea.com).

[vii] Prologis, Zrównoważony rozwój to korzystny biznes,https://www.prologisce.eu/pl/zielone-nieruchomosci-magazynowe/logistyczne

[viii] M.Janik, W awangardzie zielonej rewolucji, Rzeczpospolita, 27.11.2020 r.

[ix]Lego zmierza w stronę „ekologicznej” trzciny, 2020, Świat OZE,

[x]BOSCH, Sustainable, ecological, and socially responsible action, https://www.bosch.com/company/sustainability/

[xi] Wywiad z J. Siwińskim prezesem Velux Polska, Zneutralizujemy swój historyczny ślad węglowy, Rzeczpospolita, 27.11.2020 r.

[xii] #MałeWielkieKroki, Katalog dobrych eko praktyk, 2020, https://www.uni.lodz.pl/aktualnosc/szczegoly/malewielkiekroki-na-uniwersytecie-lodzkim?fbclid=IwAR2rC3dX9TaNlQXWRMnjE6tsDBy7meYLUfkwhQ6ZMtDRB8ACWMXgIHl7H_U

[xiii] Badania w ramach projektu pt. „Determinanty skuteczności praktyk green HR w zarządzaniu wynikami środowiskowymi przedsiębiorstw”, https://kzzl.wz.uni.lodz.pl/badania/praktyki-green-hr-a-wielopoziomowe-zarzadzanie-wynikami-organizacji/

Źródło: Materiał prasowy Wydziału Zarządzania UŁ