Koniec lata to dla wielu z nas ulubiony moment roku – zaczyna się sezon na grzyby. Koszyk w dłoń i do lasu! Ale zanim ruszymy na poszukiwania borowików, kurek czy maślaków, warto poznać lub przypomnieć sobie kilka zasad, które pozwolą nam cieszyć się bezpiecznym i udanym grzybobraniem. Pomoże w tym mgr Sebastian Piskorski, mykolog z Uniwersytetu Łódzkiego.
Grzyby – jadalne, niejadalne i trujące
W polskich lasach znajdziemy około 12 tysięcy gatunków grzybów, z czego około 1500 to gatunki jadalne. Największym zagrożeniem jest muchomor zielonawy (kiedyś powszechnie nazywany sromotnikowym), często mylony z czubajką kanią lub jadalnymi gąskami. Jak podkreśla mgr Sebastian Piskorski, doktorant Szkoły Doktorskiej Nauk Ścisłych i Przyrodniczych UŁ, grzyby można podzielić na trzy główne grupy:
- jadalne – smaczne i bezpieczne,
- niejadalne – nie zawierają trucizn, ale są twarde, gorzkie albo zwyczajnie niesmaczne,
- trujące – mogą wywoływać zatrucia, a w skrajnych przypadkach nawet śmierć.
Wyciągać czy wycinać?
Stare spory grzybiarzy – czy grzyby lepiej wycinać nożem, czy wyciągać z ziemi. Okazuje się, że nie ma to znaczenia dla samej grzybni! Badania wykazały, że grzybnia owocnikuje niezależnie od sposobu zbioru. Ale uwaga! Dla nas sposób zbioru ma znaczenie. Jeśli nie jesteśmy pewni gatunku, lepiej wyciągnąć cały owocnik, bo tylko wtedy można sprawdzić wszystkie cechy (np. bulwiaste zakończenie trzonu u czubajek).
Koszyk zamiast foliówki
Grzyby są delikatne i szybko się psują. Zbieranie ich do foliówek czy zamkniętych wiaderek to prosty sposób na zatrucie. Brak przewiewu sprawia, że się zaparzają i zaczynają gnić. Najlepszy wybór to tradycyjny wiklinowy koszyk. Po powrocie z lasu grzyby warto jak najszybciej przerobić – najlepiej w ciągu 24 godzin. Można je też suszyć, zamrażać lub poddać obróbce termicznej, która zabija pasożyty i pleśnie.
Grzyby – żywność wartościowa
Często słyszy się, że grzyby nie mają wartości odżywczych i są ciężkostrawne. To mit! Grzyby zawierają pełnowartościowe białka, w tym wszystkie egzogenne aminokwasy, mają witaminy, minerały i posiadają naturalne związki wspierające odporność. Są świetnym uzupełnieniem diety, szczególnie dla osób ograniczających mięso. Oczywiście (jak każda potrawa) stają się ciężkostrawne głównie przez to, jak je przygotujemy (np. smażone w dużej ilości tłuszczu).
Złote zasady grzybiarza
- Zbieraj tylko grzyby, które dobrze znasz.
- Patrz na wszystkie cechy owocnika – także na trzon i spód kapelusza.
- Używaj koszyka, nie foliówki.
- Nie przechowuj grzybów zbyt długo – najlepiej zjedz lub przetwórz w ciągu doby.
- Jeśli masz wątpliwości – zostaw grzyba w lesie.
Cały artykuł dostępny na stronie: Uniwersytet Łódzki
