Czy IT jest kobietą? Być może jeszcze nie, ale już wkrótce będzie.

“Zostań programistką!” ze wszech stron brzmią hasła reklamujące kursy programowania dla kobiet. I jak widać to nawoływanie jest skuteczne – z badań wynika, że ok 50 proc. programistek to osoby, które się przebranżowiły, a aż 72 proc. specjalistek IT jest bardziej usatysfakcjonowana swoją pracą, niż kobiety wykonujące inne zawody (55 proc.). Choć wśród kobiet w IT wciąż istnieje tzw. „confidence gap”, to jest to grupa, która rośnie w siłę w dużym tempie. O kobietach w IT mówi się dużo i od dawna – z pewnością nie jest to już branża, którą określić można jako „typowo męską”. Astronautka z NASA, prezeska zarządu Huawei czy pani dziekan ze Stanford School of Engineering – to tylko wybrane prelegentki tegorocznej edycji Women In Tech Summit. Jak szturmem zdobyć świat społecznie przypisany mężczyznom i zgodnie go z nimi współdzielić? Również występujące na konferencji prelegentki Capgemini podzieliły się swoimi historiami.

Przedstawicielki IT pytane o tzw. „confidence gap”, rozumiane jako różnice w poziomie pewności siebie kobiet i mężczyzn i w kontekście zróżnicowania płciowego w branży, twierdzą, że problem dotyka w dużym stopniu IT, ale ta branża nie jest wyjątkiem. Wciąż mocno ugruntowane są stereotypy dotyczące „typowo kobiecych” branż, cech czy przedmiotów szkolnych, co w połączeniu z odmiennym podejściem do wychowania dziewczynek i chłopców zawęża młodym kobietom i przekłada się na wybór studiów czy ścieżki kariery w przyszłości. Jest jednak wiele programów mentoringowych związanych z technologiami, które mogą ten problem rozwiązać. Wśród najbardziej znanych można wymienić „IT FOR SHE” i „Lean in STEM” – każdego roku startuje nowa edycja, w każdym z programów swoją wiedzą dzieli się kilkudziesięciu doświadczonych mentorów i mentorek. Oprócz ogólnopolskich programów można skorzystać z wielu lokalnych „grup wsparcia”. Dla przykładu – w większości miast wojewódzkich można uczęszczać na spotkania Geek Girls Carrots. Warte wspomnienia są także inicjatywa „PLUGin: Polish Innovation Diaspora”, społeczność „Female friendly IT events in Poland” oraz eventy organizowane przez Capgemini Software Solutions Center (Tech Talki, Meet-Up’y itp.).
– Jakie cechy czynią z kobiet dobre programistki? Dokładnie takie same, jakie czynią je dobrymi w innych dziedzinach, czy jakie czynią mężczyzn dobrymi programistami: chęć uczenia się nowych rzeczy, umiejętność nauki na własnych błędach, czy kompetencje miękkie, pozwalające na udaną pracę zespołową. Idąc do IT trzeba też mieć świadomość, że jest to branża, która bardzo dynamicznie się rozwija, warto więc być przygotowanym na to, że technologia wyuczona na starcie może nam nie wystarczyć do końca kariery.  Jeśli ktoś nie wierzy w swój potencjał i ma problemy z wyjściem ze swojej strefy komfortu, dobrym pomysłem są faktycznie grupy dedykowane tylko kobietom, które dadzą poczucie „przynależności”. Warto zainteresować się ofertą w najbliższej okolicy, wybrać na spotkanie i porozmawiać z osobami, które kiedyś też stawiały pierwsze kroki w IT. Można również poprosić koleżankę lub kolegę z pracy o regularne spotkania (np. podczas lunchu) i przełamywać się podczas takiego mini programu mentoringowego – mówi Anna Kaim, Project Manager, która we wrocławskim Capgemini pracuje od ponad 3 lat.
W branży IT nie ma ograniczeń wiekowych, mamy w Polsce inicjatywy typu „Very Senior Developers”, a szkoła programowania CodersLab, w odpowiedzi na pytanie „Czy nie jest dla mnie za późno?”, chwali się 64-letnią kursantką. Choć im wcześniej się zdecydujemy i zaczniemy interesować IT, tym lepiej.

Cztery kobiety, cztery historie – czyli o tym, że IT kobietami stoi

Większość z nich funkcjonuje w branży od kilkunastu lat. Prowadzą zespoły, organizują warsztaty, występują na konferencjach. Mają wiele do zrobienia i nie mniej do powiedzenia. Oto inspirujące historie programistek, które są dowodem na to, że kobiety w IT to siła nie do zatrzymania.

Maria Stachowiak, Managing Delivery Architect, w Capgemini od 14 lat

Maria reprezentuje architektów z Polski w inicjatywie globalnej Capgemini Women in Delivery. Swoją drogę do IT rozpoczęła poprzez studia na uniwersytecie na wydziale elektronicznym, na kierunku informatyka. Podczas studiów uczestniczyła w wymianie studenckiej oraz praktykach zagranicznych, co jak przyznaje, pozwoliło jej opanować język niemiecki oraz zdobyć doświadczenie zawodowe niezbędne do podjęcia pracy na stanowisku inżyniera oprogramowania. Wykonując ten zawód, przez kilka lat programowała w języku Java. Następnie zajmowała się analizą biznesową oraz kierowaniem pracą małego zespołu. Zebrane doświadczenia programistyczne, managerskie i z obszarów analizy biznesowej pozwoliły na awans na stanowisko starszego architekta rozwiązań oraz objęcie obecnego stanowiska: architekta zarządzającego. Obecnie jest odpowiedzialna za dwa projekty, prowadzi polską edycję globalnej społeczności architektów oraz jest odpowiedzialna za certyfikację architektów Capgemini. Angażuje się w inicjatywy międzynarodowe oraz prowadzi szkolenia dla architektów w języku polskim, niemieckim i angielskim.
– Nie umiałabym wymienić swojego największego sukcesu. Myślę, że na każdym etapie mojego rozwoju było ich wiele. Począwszy od pierwszego produkcyjnego deploymentu implementowanej przeze mnie funkcjonalności, poprzez ukończenie w czasie i budżecie analizy funkcjonalnej rachunków zbiorczych, po nominacje na lidera polskiej edycji community architektów i lidera nowego projektu. Sukces odniosłam dzięki ciężkiej pracy, zaangażowaniu, stałym dokształcaniu się i zdobywaniu nowych umiejętności. Pomógł mi w tym również mój zespół, z którym z radością i pasją podchodzimy do nowych wyzwań – mówi Maria Stachowiak, Managing Delivery Architect z wrocławskiego w Capgemini.
Podczas Women in Tech Maria Stachowiak wraz z Anną Kaim współprowadzi warsztat Backlog Refinement (everything you wanted to know but were afraid to ask). Podczas warsztatu uczestnicy podzielą się doświadczeniami i technikami pracy oraz dowiedzą się kiedy, dlaczego i w jaki sposób prowadzić Backlog Refinement.

Marta Remin, Tools Development Capabilty Manager z Cloud Infrastructure Services w Capgemini od 13 lat

Należy do Women@Capgemini oraz Women in Project Management (PMI). Jej ścieżka kariery była bardzo zróżnicowana i zmieniała się dynamicznie. Z wykształcenia jest nauczycielką języka angielskiego, jednak po krótkiej przygodzie z systemem edukacji postanowiła odważnie zmienić branżę i wejść w taką, która wówczas (2007) wydawała się być bardzo perspektywiczna i rozwojowa. Dziś twierdzi, że była to jedna z lepszych decyzji, jakie podjęła w swoim życiu.
– Moim największym sukcesem zawodowym jest fakt, iż mimo braku wykształcenia technicznego (przynajmniej na obecną chwilę), zarządzam zespołem programistów i dzięki codziennie realizowanym zadaniom przyczyniam się zarówno do rozwoju firmy, jak i moich pracowników. Swoją karierę w organizacji zaczęłam od stanowiska recepcjonistki w jednym z katowickich biur. Następnie przeszłam kilka ról związanych z pracą na tzw. service desk. W 2011 objęłam rolę Project Analyst, a następnie Project Lead, aż znalazłam się na obecnym stanowisku – komentuje Marta Remin, Tools Development Capabilty Manager w Capgemini. – Uważam, że kobiety odgrywają niezmiennie ważną i wartościową rolę w branży IT. Wnoszą do niej bowiem różnorodność, a jako liderki i mentorki dodatkowo często godzą życie zawodowe z rolą matki – dodaje.
Jak wskazuje Remin, nie ma jednego sprawdzonego przepisu na sukces. Niemniej, proaktywna postawa, ciągła chęć zdobywania wiedzy, apetyt na sukces, wychodzenie poza strefę komfortu i odkrywanie nowych obszarów są aspektami, które zdecydowanie pomogą zapewnić „miękkie lądowanie” i przyjemne wejście w świat branży IT, na co jest doskonałym przykładem, jak sama wskazuje. Od 2021 roku Marta Remin planuje działać jako ambasadorka promująca trend Women in Leadership. Będzie to program zrzeszający kobiety, które chcą ukierunkować swoją karierę na role liderskie i managerskie.
Marta Remin na Women in Tech jest prelegentką sesji Tech Talk i prowadzi wykład dotyczący nowinek technologicznych w procesie nauczania/uczenia się. Pandemia pokazała nam, jak ważne jest wdrażanie rozwiązań technologicznych w systemach szkolnictwa i edukacji. IT stało się nieodzowną częścią naszego życia na każdym jego etapie.

Viktoriia Manukiantc, Senior Test Consultant, w Capgemini od kwietnia 2019

Jak sama podkreśla, jej kariera w IT jest pochodną środowiska, w jakim wychowywała się jeszcze jako dziecko. Na początku lat 90. w jej domu pojawił się komputer Orion-128 do samodzielnego montażu, który dla dziewczynki wyglądał fascynująco i był ciekawszy niż typowe dziecięce zabawki. Tak samo intrygujący okazał się później IBM XT i kolejne sprzęty. Czas spędzany z komputerami PC, a dodatkowo rozmowy dorosłych na temat architektur PC zrodziły chęć zgłębienia tematu. By lepiej zrozumieć temat, Viktoriia jeszcze w gimnazjum zapisała się na zajęcia z programowania i jak mówi – jasne wówczas stało się, jaki kierunek wybierze po szkole. I tak, mając zaledwie 20 lat, dostała pierwszą pracę jako specjalista ds. wsparcia technicznego, w tym samym czasie realizując studia informatyczne na uniwersytecie.
Najbardziej skomplikowaną i najważniejszą rzeczą dla mnie było pokonanie wszystkich barier, z którymi się zmierzyłam, szukając się do swojej pierwszej pracy w branży IT. Często zdarzało mi się usłyszeć od osób prowadzących rekrutację „nie akceptujemy kobiecych CV” – mówi Viktoriia Manukiantc, Senior Test Consultant w Capgemini. – Cytując Larry’ego Ellisona (współzałożyciela Oracle): „Przemysł komputerowy jest jedyną branżą, która jest bardziej zorientowana na modę niż moda damska”. Przemysł jest w ciągłym ruchu. Niektóre technologie i podejścia, które były standardami branżowymi dziesiątki lat temu, prawie zniknęły w naszych czasach. Moja rada dla nowoprzybyłych: „bądź przygotowany i otwarty na zmiany” – dodaje Manukiantc.
Na konferencji Women in Tech Viktoriia Manukiantc jest prelegentką Tech Talk, gdzie omówi możliwości i zalety korzystania z BDD przez cały zespół. Jest to rozwiązanie stosowane na szeroką skalę przez inżynierów QA w ostatnich latach i często kojarzone z narzędziami testującymi, ale nie dotyczy ono tylko testowania.

Karolina Ledeman, Project Manager, w Capgemini od 2011 roku

Od zawsze interesowała ją technologia i jej wpływ na życie codzienne. Zdecydowała, że chce być częścią tej zmiany i mieć w niej rzeczywisty wkład jako kobieta. Jak mówi – nie miała doświadczenia w IT, ale była gotowa na wyzwanie. Postanowiła poszukać firmy, która pozwoli się uczyć i rozwijać. Wśród jej największych sukcesów wymienić można uświadomienie klientowi, że projektami mogą zarządzać osoby fizycznie nieobecne w firmie. Miało to duży wpływ na rentowność, ponieważ umożliwiło zatrudnianie kierowników projektów z całego świata we współpracy z klientem, który był sceptyczny.
– W IT jest tyle samo miejsca dla kobiet, co dla mężczyzn. Kobiety mają wiele do zaoferowania technologii, a dodatkowo są w stanie wprowadzić nowe spojrzenie na biznes, co może zaowocować udaną współpracą z klientami. Kobietom wkraczającym do IT chciałabym powiedzieć: nie bój się i nie poddawaj się, gdy na twojej drodze pojawią się trudności. Posłuchaj swojej intuicji i upewnij się, że szukasz programów mentorskich i możliwości nawiązywania kontaktów, które zachęcą i pomogą w rozwoju i ścieżce kariery – mówi Ledeman.
Podczas Women in Tech Karolina Ledeman obejmuje rolę Mentora – skupia się na prowadzeniu zespołów projektowych, mentorowaniu w zakresie zasobów i budowania trwałych relacji z klientami.
Źródło: Linkleaders